Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Komitesi Genel Yorum No. 5

Bağımsız Yaşama ve Topluma Dâhil Olma Hakkında Genel Yorum

Birleşmiş Milletler Engelli hakları Komitesinin genel yorumlarını çevirmeye devam ediyoruz.

Engelli kişiler tarihsel olarak hayatlarının tüm alanlarında kişisel ve bireysel tercih ve kontrollerinden mahrum bırakılmıştır. Birçoğunun kendi seçtikleri topluluklarda bağımsız yaşayamayacağı farz edilmiştir. Destek ya mevcut değildir ya da belirli yaşam düzenlemelerine bağlıdır ve topluluk altyapısı evrensel olarak tasarlanmamıştır.

Engelli Kişilerin Haklarına Dair Sözleşme Madde 19 engelli tüm kişilerin bağımsız yaşama ve topluma dâhil olma haklarını, yaşamlarını seçme ve kontrol etme özgürlüklerini tanır. Maddenin kaynağında tüm insanların eşit olarak insan onuru ve haklarına sahip olarak doğdukları ve her bir insan hayatının eşit değerde olduğu temel insan hakları ilkesidir.

İşbu genel yorum Taraf Devletlere Madde 19’un uygulanmasında ve Sözleşmede öngörülen yükümlülüklerini yerine getirme hususunda rehberlik etmeyi amaçlamaktadır. Öncelikle her bireyin bağımsız yaşama hakkından yararlanmasını ve topluma dâhil olmasını sağlama
yükümlülüğü dikkate alınmıştır, ancak Sözleşmenin diğer hükümleriyle de ilgilidir. Madde 19, Sözleşmenin en geniş kapsamlı ve birçok alana hitap eden hükümlerinden biridir ve Sözleşmenin tam olarak uygulanabilmesi için ayrılmaz bir bir unsur olarak görülmelidir.

Kararı çevirirken desteklerini bizden esirgemeyen gönüllümüz İdil Gençosmanoğlu’na teşekkürü borç biliriz.

5 No’lu genel yorumun derneğimiz tarafından yapılan gayriresmi çevirisine buradan erişebilir, paylaşabilirsiniz:

Word: Bağımsız Yaşama ve Topluma Dahil Olma – BM No.5
PDF: Bağımsız Yaşama ve Topluma Dahil Olma – BM No.5