Çeviri: Engelli Kişiler İçin Uluslararası Adalete Erişim İlkeleri ve Kılavuz İlkeleri
BM Engelli Kişilerin Hakları Özel Raportörü ve BM Engelli Kişilerin Haklarına Dair Komite’nin öncülüğünde oluşturulan Engelli Kişiler İçin Uluslararası Adalete Erişim İlkeleri ve Kılavuz İlkeleri derneğimiz tarafından gayrı resmi olarak Türkçe’ye çevrildi.
Klavuz İlkeler, son dönemde adalete eşit erişim kapsamında yapılan çalışmalar, ilgili paydaşlara danışılması ve bu süreçte aktif olarak yer almaları sonucunda oluşturulmuştur. Bu Klavuz’da Devletlere adalete erişim konusunda karşılaşılan çoklu ve kesişimsel ayrımcılığın farkına varmaları ve engelli kişiler ile onları temsil eden kuruluşlara danışılarak Klavuz İlkeler’i hayata geçirmeleri tavsiye edilmektedir:
“Herkes kanun önünde eşitlik, kanun tarafından eşit korunma, uyuşmazlıkların adil çözümü, adil katılım ve hakim önüne çıkma haklarından diğer kişilerle eşit bir şekilde yararlanmalıdır. Devletler gerekli asli, usuli ve yaşa ve toplumsal cinsiyete uygun imkanlar ve desteği sağlayarak tüm engelli kişilerin adalete eşit erişimini sağlamalıdır. İlkeler ve Kılavuz İlkelerin amacı süreçteki rollerine bakılmaksızın Engelli Kişilerin Haklarına Dair Sözleşme uyarınca engelli kişilerin adalete eşit erişimini sağlayan adalet sistemleri tasarlama, geliştirme, değiştirme ve uygulama hususunda Devletler ve diğer aktörlere destek olunmasıdır.”
Klavuz’da yer alan 10 temel ilke:
- İlke: Tüm engelli bireylerin hukuki ehliyeti vardır ve, bu nedenle, kimse engellilik nedeniyle adalete erişimden mahrum bırakılamaz.
- İlke: Tesisler ve hizmetler engelli kişilere ayrımcılık yapılmaksızın adalete eşit erişim sağlanacak biçimde herkes için erişilebilir olmalıdır.
- İlke: Engelli çocuklar da dahil olmak üzere engelli bireylerin uygun usuli uyumlaştırmaya erişim hakkı vardır.
- İlke : Engelli kişilerin yasal bildirimlere ve bilgilendirmelere diğer kişilerle eşit bir şekilde zamanında ve erişilebilir bir şekilde erişim hakkı vardır.
- İlke : Engelli bireylerin uluslararası hukukta tanınan tüm maddi ve usuli koruyucu tedbirlerden diğer kişilerle eşit bir şekilde yararlanma hakkı vardır ve Devletler yargı sürecini güvence altına almak için gereken imkanları sağlamalıdır.
- İlke: Engelli kişilerin ücretsiz veya makul fiyatlı adli yardım alma hakkı vardır.
- İlke : Engelli kişilerin adalet yönetimine diğer kişilerle eşit bir şekilde katılım hakkı vardır.
- İlke : Engelli bireylerin insan hakları ihlalleri ve suçlar ile ilgili şikayette bulunma ve yasal işlem başlatma, şikayetlerinin soruşturulması ve etkili kanun yollarının sağlanmasını talep etme hakkı vardır.
- İlke : Etkili ve güçlü izleme mekanizmaları, engelli kişilerin adalete erişiminin desteklenmesinde kritik bir rol oynamaktadır.
- İlke : Adalet sisteminde çalışan herkese bilhassa adalete erişim bağlamında olmak üzere engelli kişilerin haklarının ele alındığı bilinçlendirme ve eğitim programları sağlanmalıdır.
Çeviriye farklı formatlarda aşağıdaki bağlantılardan ulaşabilir, yaygınlaştırabilirsiniz.
Engelli Kişiler İçin Uluslararası Adalete Erişim İlkeleri ve Kılavuz İlkeleri word formatı
Engelli Kişiler İçin Uluslararası Adalete Erişim İlkeleri ve Kılavuz İlkeleri pdf formatı
Uyarı: Bu çeviri, Civil Rights Defenders finansman desteğiyle gerçekleştirilmiştir ve Civil Rights Defenders’ın görüşlerini yansıtmak zorunda değildir.”
