İnsan Haklarına Erişimde Romanlar İçin Eşitliği Sağlamak: Eşitlik İçin Eylem Planı
İnsan hakları sözleşmeleri tarafından devletlere yüklenen temel sorumluluk; hiçbir ayrıma uğramadan herkesin temel insan haklarına eşit erişiminin sağlanmasıdır. Eşitsizliklerin giderilmesi noktasında kullanılan araçlardan bir tanesi de ayrımcılığa uğrayan gruplara ilişkin hazırlanan ulusal stratejiler ve eylem planlarıdır. Ulusal stratejiler ve eylem planları, uygulama süreçleri boyunca ayrımcılığa uğrayan gruplara yönelik sağlanan kamu hizmetlerinin eşit bir şekilde sağlanmasında hem merkezi yönetim açısından hem de yerel yönetimler açısından yol gösterici bir vazifeye sahiptir.
2016 – 2021 yıllarını kapsayan Roman Vatandaşlara Yönelik Strateji Belgesi (2016-2021) hazırlanmış; 2016 – 2019 arası dönemi kapsayan 1. Aşama ve 2019 – 2021 arası dönemi kapsayan 2. Aşama Eylem Planı’nın uygulama süreleri dolmuştur. Roman Strateji Eylem Planı her ne kadar Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yürütülüyor olsa da Romanların kamu hizmetlerine eşit erişiminin sağlanmasında yerel yönetimler de önemli bir rol oynamaktadır. Keza, bir insan hakları eylem planının uygulamada pozitif sonuçlar yaratabilmesi için ölçülebilir, zamanlanmış hedeflerin var olması, bütçeleme yapılması, kamu makamlarına ait sorumlulukların çerçevesinin net olarak çizilmesi ve katılımcı bir izleme sürecinin işletilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda; Eşit Haklar İçin İzleme Derneği olarak Roman nüfusunun yoğun olduğu illerin başında gelen İzmir’de, AB Sivil Düşün Programı desteğiyle Roman Hakları Çalıştayı’nı Roman STÖ’leri ve İzmir Büyükşehir Belediyesi Kentsel Adalet ve Eşitlik Birimi iş birliği içerisinde 22 – 23 Temmuz 2022’de gerçekleştirdik.
Roman Hakları Çalıştayı’nda sorunların öznesi olan Romanların, farklı kesimlerden aktivist, akademisyen, yerel yönetim temsilcileri ve uzmanların katılımıyla Romanların yaşadıkları ayrımcılık ve temel haklara erişimleri, yaşadıkları hak ihlalleri ve Romanlara yönelik kamu politikaları, sorunun özneleriyle tartışılması amacıyla bir araya gelinmiştir. Çalıştay, çoklu ayrımcılık riski altında bulunun Romanların (kadın, engelli, çocuk, genç vb.) kendi sorunlarını dile getirebilmeleri için zemin hazırlamıştır.
Roman Hakları Çalıştayı’ında üretilen “İnsan Haklarına Erişimde Romanlar İçin Eşitliği Sağlamak: Eşitlik İçin Eylem Planı’’, 11 Roman STÖ aracılığıyla Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına, farklı siyasi partilere ve milletvekillerine sunulmuştur. Eylem Planı önerisinin sadece merkezi hükümetin politikalarına yönelik değil aynı zaman bundan sonraki süreçte hem yerel yönetimlerin kamu hizmetleri politikalarını güçlendirebilmesi hem de Roman Strateji Eylem Planına yönelik izleme faaliyetleri yürütecek STÖ’ler için yol gösterici olması istenmektedir.
