STÖ’ler İçin Örgütlenme Toplantı ve Gösteri Hakkı Kılavuzu
İfade ve örgütlenme özgürlüğü ile toplantı gösteri yürüyüş hakkının güvence altına alınması demokratik toplumun olmazsa olmaz koşullarındandır. İfade özgürlüğünün kullanılmasının önemli araçlarından olan toplantı, gösteri yürüyüşü hakkı ve örgütlenme özgürlüğü gerek uluslararası gerekse ulusal hukuk mevzuatında güvence altına alınan temel haklardır. Haklara ilişkin sınırlandırmaların yasal çerçevesi ve etkin olarak kullanılmasına ilişkin fiili ortam her ülke bakımından demokratik standartların düzeyini ortaya koyan göstergedir.
Toplantı ve gösteri hakkına ilişkin sınırlamalar Türkiye’de hemen her dönemde tartışma konusu olmuştur. İdari makamların yetkilerinin sınırları, mekansal kısıtlamalar, güvenlik güçlerinin müdahale biçimleri ve gösteri hakkının kullanılmasında kamu makamlarının çifte standartlı yaklaşımları bu tartışmanın önemli başlıklarıdır.
Bu kılavuz, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi’nin Barışçıl Toplantı Özgürlüğü İle İlgili Rehber İlkeler (Guidelines on Freedom of Peaceful Assembly) ile Örgütlenme Özgürlüğü İle İlgili Rehber İlkeler (Guidelines onFreedom of Association) kitaplarının ilgili bölümlerinin gayri resmi çevirilerinden ve Av. Erkan Şenses tarafından hazırlanan Türkiye mevzuatı değerlendirmesinden oluşmaktadır. Hakkın kullanımı ve uygulamalara ilişkin AİHM kararlarının yer aldığı ek bilgiler ve söz konusu hakların uluslararası standartları ve hakların ihlallerine ilişkin göstergeler ESHİD tarafından eklenmiştir.
Kılavuzun hazırlanmasında katkılarını esirgemeyen Ayşegül Bahçıvan, Çiğdem Sever ve Bahar Bostan’a, kapak fotoğrafını çeken ve kullanmamıza izin veren Reşat Yiğiz’e çok teşekkür ederiz.
Toplantı, gösteri yürüyüşü hakkı ve örgütlenme özgürlüğünün kapsamının genişliği ve diğer temel hak ve özgürlüklerle ilişkisi düşünüldüğünde bu kılavuz, sivil toplum örgütleri için sadece ilk başvuru kaynağı olma işlevini görmesi bile bizi mutlu edecektir.
